کتاب «رساله در علم حساب» اثر قوام الدین بیدگلی ریاضیدان قرون نهم و دهم هجری با تصحیح و تحقیق محمدرضا عرشی پژوهشگر کاشانی تاریخ علم در دانشگاه کاشان رونمایی شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصر کاشان ، محمدرضا عرشی، محصص و محقق کتاب رساله در علم حساب در این مراسم گفت: بر اساس قرائن قوام الدین بیدگلی حنفی یکی از ریاضیدانان گمنام ایرانی سده ۹ یا ۱۰ هجری قمری است که از زندگی آن اطللاعی در دست نیست، ولی رساله‌ای به زبان فارسی از وی در حساب و هندسه بر جای مانده است.
او با بیان اینکه نسخه خطی این رساله تک نسخه و منحصربه فرد است، افزود: در هنگام پژوهش‌های خود به طور اتفاقی چهار سال پیش در مرکز احیای میراث اسلامی قم با این نسخه آشنا شدم که تصمیم به معرفی این دانشمند خطه قدیم کاشان و اثر ریاضی وی گرفتم.
این پژوهشگر تاریخ علم، با تاکید بر اینکه متن رساله قوام الدین بیدگلی در قسمت تقسیم از روش جدول استفاده شده است افزود: این روش ابداعی غیاث الدین جمیشید کاشانی دانشمند قرن نهم هجری بوده است که این سند مشخص می‌کند قوام الدین بیدگلی پس از این تاریخ فعالیت علمی داشته است.
عرشی، با بیان اینکه برای تصحیح این رساله از روش قیاسی عمل کرده است گفت: در این رساله جهت مطابقت نمودن مطالب ریاضیات قدیم به اصطلاحات امروزی و همچنین با هدف استفاده کتاب برای کسانی که آشنایی چندانی با متون ریاضیات قدیم ندارند به زبان امروزش شرح داده شده است.
لزوم ایجاد مرکز پژوهشی قوی برای معرفی دانشمندان گمنام کاشانی در علوم مختلف
پروفسور علیرضا اشرفی، محقق و عضو هیات علمی دانشگاه کاشان، نیز در ادامه این مراسم رونمایی، تاکید کرد:فرهنگ و تمدن کاشان در رشته ریاضیات و سایر علوم شخصیت‌های بزرگی به جهان علم داده است که باید با ایجاد مرکز پژوهشی قوی نسبت به دانشمندان گمنام این شهر اقدام کرد.
او، غیاث الدین جمشید کاشانی را یکی از دانشمندان تراز اول جهان در عصر خودش دانست و گفت: کتاب مفتاح الحساب این ریاضیدان یکی از استثنایی‌ترین کتاب‌های آموزشی در دنیا است که سال‌ها بعد حکومت عثمانی در سرتاسر قلمرو خود به عنوان کتاب آموزشی استفاده می‌کرد.
این استاد دانشگاه کاشان، قوام الدین بیدگلی صاحب رساله علم حساب را یک شخصیت تاریخی قابل احترام معرفی کرد و افزود: در عصری که نگارش کتاب کار راحتی نبوده است همین که این دانشمند بیدگلی رساله‌ای در علم ریاضی داشته بسیار مهم و قابل تامل است.
اشرفی یادآورشد: اگر قوام الدین بیدگلی قبل غیاث الدین جمشید کاشانی زندگی می‌کرده با توجه به نوشته‌ها و روش مشابه توانسته روی جمشید کاشانی تاثیر بگذارد و اگر هم عصر جمشید کاشانی بوده قطعا یک دانشمند در سطح پایینی نبوده است.
کتاب «رساله در علم حساب» اثر قوام الدین بیدگلی به تصحیح و تحقیق محمدرضا عرشی در ۲۱۲ صفحه در قطع وزیری به قیمت ۳۵ هزارتومان توسط انتشارات ارمغان ادب به چاپ رسیده است.
رونمایی از رساله علم حساب قوام الدین بیدگلی ریاضیدان قرون نهم و دهم هجری به همت مرکز پژوهشی کاشان شناسی و انجمن صباحی بیدگلی بیدگل در دانشگاه کاشان برگزار شد.
